توسط : انواع اصلی پوست عبارت‌اند از: نرمال، خشک، چرب، مختلط (ترکیبی از خشک و چرب) و حساس. نوع پوست شما معمولاً توسط ژنتیک تعیین می‌شود، اما عواملی مانند آسیب‌های ناشی از نور خورشید، تغییرات هورمونی و شرایط سلامتی نیز می‌توانند بر نوع پوست تأثیر بگذارند. در ادامه هر نوع پوست و عواملی که بر پوست شما تاثیرگذار است را بررسی می‌کنیم، پس با ما همراه باشید.
آشنایی با انواع پوست
- پوست نرمال
- پوست خشک
- پوست چرب
- پوست مختلط
- پوست حساس
پوست نرمال
پوست نرمال تعادل مناسبی بین چربی و رطوبت دارد، بنابراین نه خشک است و نه چرب. افرادی که پوست نرمال دارند، معمولاً با مشکلاتی مانند جوش یا حساسیت به محصولات مواجه نمی‌شوند. به‌طور کلی، پوست آنها صاف، شفاف و هیدراته است.
پوست خشک
پوست خشک که به آن خشکی پوست نیز می‌گویند، فاقد رطوبت کافی است و توانایی نگه‌داشتن رطوبت را ندارد. افراد با پوست خشک ممکن است احساس کشیدگی، زبری، پوسته‌پوسته شدن یا خارش را تجربه کنند. شرایطی مانند روزاسه، اگزما و پسوریازیس نیز می‌توانند باعث خشکی بیش از حد پوست شوند.
پوست چرب
پوست چرب به دلیل تولید بیش از حد سبوم (چربی طبیعی پوست) توسط غدد سباسه، ظاهری براق یا روغنی دارد. این نوع پوست مستعد جوش و آکنه است، زیرا سبوم اضافی می‌تواند منافذ پوست را مسدود کند. افراد با پوست چرب ممکن است با درخشندگی، جوش‌های سرسیاه و سرسفید مواجه شوند.
پوست مختلط
پوست مختلط ترکیبی از نواحی خشک و چرب است. معمولاً ناحیه T (پیشانی، بینی و چانه) چرب است، در حالی که گونه‌ها خشک هستند. افراد با پوست مختلط ممکن است در ناحیه T با چربی و درخشندگی مواجه شوند، در حالی که در نواحی دیگر احساس خشکی و زبری داشته باشند.
پوست حساس
پوست حساس به‌راحتی تحریک می‌شود و ممکن است به محصولات یا شرایط محیطی واکنش نشان دهد. افراد با پوست حساس ممکن است قرمزی، خارش، سوزش یا خشکی را تجربه کنند. این نوع پوست نیاز به مراقبت ویژه و استفاده از محصولات ملایم دارد.
شناخت نوع پوست به شما کمک می‌کند تا روش‌های مراقبتی مناسب را انتخاب کنید و پوستی سالم‌تر و شاداب‌تر داشته باشید.
چگونه نوع پوست خود را تشخیص دهیم؟
اگر مطمئن نیستید که نوع پوست شما چیست، نیازی به انجام یک آزمون پیچیده ندارید. می‌توانید به راحتی در خانه و با مشاهده پوست خود، نوع آن را تشخیص دهید.
مراحل زیر را دنبال کنید تا نوع پوست خود را شناسایی کنید:
- صورت خود را با یک پاک‌کننده ملایم بشویید و به آرامی خشک کنید.
- به مدت یک ساعت از لمس کردن صورت خود خودداری کنید و به کارهای روزمره خود بپردازید.
- بعد از یک ساعت، ناحیه T (پیشانی، بینی و چانه) را با یک دستمال جذب‌کننده چربی یا یک دستمال کاغذی لمس کنید.
- اکنون دستمال را بررسی کرده و نشانه‌های زیر را در پوست خود مشاهده کنید:
- پوست نرمال: هیچ گونه چربی یا پوسته‌ریزی روی دستمال دیده نمی‌شود و پوست قرمزی یا تحریک ندارد.
- پوست خشک: دستمال فاقد چربی است، اما پوست پوسته‌پوسته، کشیده یا زبر به نظر می‌رسد.
- پوست چرب: دستمال چرب است و صورت براق به نظر می‌رسد. ممکن است منافذ پوست بزرگ‌تر یا ملتهب دیده شوند.
- پوست مختلط: دستمال چرب است و ناحیه T براق به نظر می‌رسد، در حالی که سایر نواحی صورت خشک و پوسته‌پوسته هستند.
- پوست حساس: دستمال ممکن است چرب یا خشک باشد، اما پوست قرمز و تحریک‌شده به نظر می‌رسد.
آیا نوع پوست تغییر می‌کند؟
با گذشت زمان، معمولاً پوست خشک‌تر می‌شود، اما نوع پوست شما می‌تواند به دلایل مختلفی تغییر کند. عواملی که ممکن است باعث تغییر نوع پوست شوند عبارتند از:
- افزایش سن: با افزایش سن، پوست کلاژن کمتری تولید می‌کند. کلاژن پروتئینی است که به حفظ سفتی و انعطاف‌پذیری پوست کمک می‌کند. در نتیجه، پوست نازک‌تر و کمتر انعطاف‌پذیر می‌شود و خطوط ریز و چین‌وچروک ظاهر می‌شوند. پوست نازک‌تر ممکن است حساس‌تر و مستعد خشکی باشد.
- تغییرات هورمونی: نوجوانان در دوران بلوغ معمولاً چربی بیشتری تولید می‌کنند که منجر به پوست چرب و مستعد آکنه می‌شود. با افزایش سن، تولید چربی کاهش می‌یابد و پوست خشک‌تر می‌شود. تغییرات هورمونی در دوران یائسگی نیز باعث کاهش توانایی پوست در حفظ رطوبت شده و منجر به خشکی پوست می‌شود.
- شرایط آب‌وهوایی: هوای سرد زمستانی و مناطقی با رطوبت کم، باعث کاهش رطوبت پوست می‌شوند و آن را خشک می‌کنند. استفاده از وسایل گرمایشی در هوای سرد نیز رطوبت را کاهش داده و باعث خشکی پوست می‌شود. در مقابل، آب‌وهوای گرم و مرطوب باعث تولید بیشتر چربی شده و پوست را چرب‌تر می‌کند.
- آسیب ناشی از آفتاب: قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدون محافظت می‌تواند به پوست آسیب زده و آن را نازک، خشک و حساس کند. همچنین می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های تیره (هایپرپیگمنتیشن) و چین‌وچروک زودرس شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن روند پیری پوست را تسریع کرده و باعث نازک و خشک شدن آن می‌شود. همچنین می‌تواند به تأخیر در ترمیم زخم‌های پوستی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند پسوریازیس منجر شود.
- بیماری‌ها و کمبود مواد مغذی: بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های کلیوی و مشکلات تیروئیدی می‌توانند باعث خشکی بیش از حد پوست شوند. کمبود ویتامین A، روی، نیاسین یا آهن نیز می‌تواند منجر به خشکی پوست شود.
چگونه از پوست خود مراقبت کنیم؟
هر نوع پوستی نیاز به مراقبت با استفاده از پاک‌کننده، مرطوب‌کننده و ضدآفتاب دارد. اما تنظیم روتین مراقبت از پوست بر اساس نوع پوست می‌تواند به بهبود مشکلات پوستی و حفظ سلامت آن کمک کند.
مراقبت از پوست نرمال
اگر پوست نرمالی دارید، همچنان باید آن را تمیز، مرطوب و محافظت کنید. از آنجا که مشکلی در زمینه خشکی یا آکنه ندارید، می‌توانید یک روتین ساده مراقبت از پوست را دنبال کنید که شامل موارد زیر باشد:
- شستن صورت با یک پاک‌کننده ملایم و آب ولرم.
- استفاده از یک مرطوب‌کننده برای حفظ رطوبت پوست.
- استفاده از ضدآفتاب با SPF حداقل 30 هر روز صبح.
مراقبت از پوست خشک
پوست خشک نیاز به رطوبت دارد، بنابراین باید روتین مراقبت از پوست شما به حفظ و بازگرداندن رطوبت به سد پوستی کمک کند. برای رفع خشکی، پوسته‌پوسته شدن و زبری پوست، روتین مراقبت از پوست شما باید شامل موارد زیر باشد:
- شستشوی صورت با یک پاک‌کننده مرطوب‌کننده یا روغنی.
- استفاده از کرم‌های ضخیم یا مرطوب‌کننده‌های روغنی با ترکیباتی مانند سرامید و گلیسیرین برای ترمیم سد پوستی و حفظ رطوبت.
- استفاده از کرم ضدآفتاب با حداقل SPF 30 هر صبح. (می‌توانید از ضدآفتاب‌های مرطوب‌کننده نیز استفاده کنید.)
در صورتی که خشکی پوست شما ناشی از بیماری‌هایی مانند اگزما، روزاسه یا پسوریازیس باشد، به یک متخصص پوست مراجعه کنید. آنها می‌توانند به شما در یافتن روتین و درمان‌های مناسب برای بهبود و مدیریت پوست خشک و حساس کمک کنند.
مراقبت از پوست چرب
پوست چرب نیاز به تعادل در تولید چربی و اجتناب از محصولاتی دارد که ممکن است منافذ پوست را مسدود کنند. همیشه به دنبال محصولاتی باشید که بدون روغن (oil-free) و غیرکومدوژنیک (non-comedogenic) باشند تا از بروز جوش جلوگیری شود. برای کنترل چربی پوست و درمان آکنه، روتین مراقبت از پوست شما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- شستشوی صورت با یک پاک‌کننده ملایم و بدون روغن.
- استفاده از سرم یا درمان آکنه با موادی مانند اسید سالیسیلیک و بنزوئیل پروکساید برای پاکسازی منافذ. اسید سالیسیلیک همچنین به حذف چربی از سطح پوست کمک می‌کند.
- استفاده از رتینول یا رتینوئیدهای تجویزی در شب برای افزایش تجدید سلولی و کاهش جوش‌ها.
- استفاده از مرطوب‌کننده‌های سبک، ژل‌های آبرسان حاوی اسید هیالورونیک یا مرطوب‌کننده‌های بدون روغن و غیرکومدوژنیک.
- استفاده از کرم ضدآفتاب با حداقل SPF 30 هر صبح.
- استفاده از تونرهایی با ترکیبات قابض مانند اسید سالیسیلیک یا عصاره فندق جادوگر (Witch Hazel) برای کاهش چربی اضافی.
ترکیبات قابض موادی هستند که باعث جمع شدن بافت‌های پوست و کاهش ترشح چربی و عرق می‌شوند. این ترکیبات معمولاً در محصولات مراقبت از پوست، مانند تونرها، برای کاهش چربی اضافی، کوچک کردن منافذ و کاهش التهاب به کار می‌روند. برخی از رایج‌ترین ترکیبات قابض شامل اسید سالیسیلیک، فندق جادوگر (Witch Hazel) و الکل هستند که به ویژه برای پوست‌های چرب و مستعد آکنه مفیدند.
مراقبت از پوست مختلط
مراقبت از پوست مختلط شامل حفظ رطوبت در نواحی خشک و کنترل چربی در نواحی چرب است. ممکن است لازم باشد برای مناطق چرب و مستعد آکنه از محصولات درمانی مخصوص استفاده کنید و برای نواحی خشک از مرطوب‌کننده‌های غلیظ‌تر بهره ببرید. یک روتین مناسب برای پوست مختلط شامل موارد زیر است:
- شستشوی صورت با یک پاک‌کننده ملایم و بدون روغن.
- استفاده از سرم یا درمان آکنه با موادی مانند اسید سالیسیلیک و بنزوئیل پروکساید در نواحی چرب و مستعد آکنه.
- استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده غلیظ با سرامید و گلیسیرین برای نواحی خشک و ژل‌های آبرسان سبک برای نواحی چرب. (یا می‌توانید از یک مرطوب‌کننده با وزن متوسط که حاوی اسید هیالورونیک است برای کل صورت استفاده کنید.)
- استفاده از کرم ضدآفتاب با حداقل SPF 30 هر صبح.
مراقبت از پوست حساس
از آنجایی که پوست حساس به راحتی تحریک می‌شود، باید روتین مراقبت از پوست شما به آرامش و جلوگیری از واکنش‌های پوستی کمک کند. در صورت شک، با یک متخصص پوست مشورت کنید تا عوامل تحریک‌کننده پوست شما را شناسایی کند. برخی از راه‌های آرام کردن پوست حساس عبارتند از:
- شستشوی پوست با یک پاک‌کننده ملایم، بدون صابون و بدون عطر.
- اجتناب از محصولات مراقبت از پوست، لوازم آرایشی و شوینده‌های لباس حاوی عطر.
- استفاده از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر، ضدحساسیت، حاوی اسید هیالورونیک آبرسان و سرامیدهای ترمیم‌کننده پوست.
- استفاده از کرم‌های هیدروکورتیزون بدون نسخه برای کاهش التهاب.
- استفاده از کرم ضدآفتاب ضدحساسیت یا معدنی با حداقل SPF 30 هر صبح.
مرور سریع
عوامل مختلفی مانند سن، آب‌وهوا، سبک زندگی و وضعیت سلامتی می‌توانند بر نوع پوست شما تأثیر بگذارند. اما به طور کلی، ژنتیک تعیین می‌کند که پوست شما نرمال، خشک، چرب، مختلط یا حساس باشد. شناخت نوع پوست به شما کمک می‌کند محصولات مراقبتی مناسب را انتخاب کنید. این یعنی استفاده از محصولاتی که به پوست خشک کمک می‌کنند تا رطوبت خود را حفظ کند، پوست چرب را متعادل کرده و منافذ را تمیز نگه دارد، و پوست حساس را آرام کرده و از تحریک آن جلوگیری کند. اگر مطمئن نیستید چگونه از پوست خود مراقبت کنید، با یک متخصص پوست مشورت کنید. آنها می‌توانند به شما در تعیین نوع پوست و شناسایی مشکلات پوستی کمک کنند.
