توسط : ویتامینB12، که به نام کوبالامین نیز شناخته می‌شود، نقشی حیاتی در حفظ سلامت سیستم عصبی ایفا می‌کند. این ویتامین برای عملکرد صحیح اعصاب، تشکیل گلبول‌های قرمز و سنتز DNA ضروری است. از آنجا که بدن قادر به تولید این ویتامین نیست، باید از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها تأمین شود. کمبود ویتامین B12 می‌تواند به مشکلات جدی در سیستم عصبی منجر شود که ممکن است به‌صورت پنهان و تدریجی بروز کنند. برخی از اثرات مخفی کمبود ویتامین B12 بر سیستم عصبی عبارت‌اند از:
- بی‌حسی و گزگز: کمبود ویتامین B12 می‌تواند به نوروپاتی محیطی منجر شود که با احساس گزگز، بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها و پاها همراه است. این حالت به دلیل آسیب عصبی رخ می‌دهد و در صورت عدم درمان ممکن است تشدید شود.
- مشکلات تعادل و هماهنگی: کمبود این ویتامین بر نخاع و مخچه، که مسئول حرکت و هماهنگی هستند، تأثیر می‌گذارد. این می‌تواند به مشکلات تعادلی منجر شود و خطر سقوط را به‌ویژه در افراد مسن افزایش دهد.
- از دست دادن حافظه و کاهش شناختی: سطوح پایین ویتامین B12 با مشکلات حافظه و کاهش توانایی‌های شناختی مرتبط است که ممکن است شبیه به علائم اولیه زوال عقل یا بیماری آلزایمر باشد.
- تغییرات خلقی و افسردگی: ویتامین B12 در تولید سروتونین و دوپامین، که بر تنظیم خلق تأثیر می‌گذارند، نقش دارد. کمبود آن ممکن است به افسردگی، اضطراب و تغییرات خلقی منجر شود.
- اختلالات بینایی: کمبود ویتامین B12 می‌تواند عصب بینایی را تحت تأثیر قرار داده و به تاری یا اختلال در دید منجر شود. در موارد شدید، ممکن است به نوروپاتی بینایی منجر شود که با مکمل‌های مناسب B12 قابل برگشت است.
- ضعف عضلانی و خستگی: از آنجا که ویتامین B12 برای تولید گلبول‌های قرمز و انتقال اکسیژن ضروری است، کمبود آن می‌تواند به خستگی شدید و ضعف عضلانی منجر شود.
علل کمبود ویتامین B12
- رژیم‌های غذایی گیاه‌خواری: منابع اصلی ویتامین B12 شامل محصولات حیوانی مانند گوشت، لبنیات و تخم‌مرغ هستند؛ بنابراین، گیاه‌خواران در معرض کمبود قرار دارند.
- مشکلات گوارشی: بیماری‌هایی مانند گاستریت مزمن، بیماری کرون، سلیاک و کمبود اسید معده می‌توانند جذب B12 را مختل کنند.
- مصرف برخی داروها: داروهایی مانند متفورمین (برای دیابت) و مهارکننده‌های پمپ پروتون (مانند امپرازول) می‌توانند جذب ویتامین B12 را کاهش دهند.
درمان و جبران کمبود ویتامین B12
– مصرف مکمل‌های خوراکی: برای افرادی که کمبود خفیف دارند، قرص‌های B12 می‌توانند مؤثر باشند.
– تزریق ویتامین B12: در موارد شدید، پزشک ممکن است تزریق عضلانی را توصیه کند.
o افراد بالغ: 2.4 میکروگرم در روز
o زنان باردار: 2.6 میکروگرم در روز
o افراد مسن و مبتلایان به سوءجذب: نیاز به دوزهای بالاتر دارند.
– رژیم غذایی صحیح: برای پیشگیری از این مشکلات، مصرف منابع غنی از ویتامین B12 مانند شیر، پنیر، غلات غنی‌شده، ماهی، گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ توصیه می‌شود.
توجه: این مقاله تنها اطلاعات عمومی را ارائه می‌دهد و نباید به‌عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی تلقی شود. همواره برای تشخیص و درمان مشکلات بهداشتی با متخصص مشورت کنید.