توسط : کمال‌گرایی، کلمه‌ای که شاید بارها شنیده‌اید، می‌تواند هم دوست شما باشد و هم دشمنتان. گاهی این ویژگی به شما انگیزه می‌دهد تا بهترین خودتان را نشان دهید، اما وقتی از حد بگذرد، زندگی را به یک میدان جنگ تبدیل می‌کند. کمال‌گرایی افراطی، همان حالتی است که شما را از لذت بردن از زندگی بازمی‌دارد و مدام تحت فشار قرار می‌دهد. در این مقاله ۹ نشانه این ویژگی را به شما نشان می‌دهیم و راهکارهایی عملی برای مدیریت آن پیشنهاد می‌کنیم. اگر احساس می‌کنید انتظارات زیادی از خودتان دارید، با ما همراه شوید تا این موضوع را بهتر بشناسید و راه تغییر را پیدا کنید.
کمال‌گرایی چیست و چرا باید آن را بشناسیم؟
کمال‌گرایی به معنای تلاش برای بی‌نقص بودن است، اما وقتی بیش از حد شود، به جای اینکه شما را به موفقیت برساند، جلوی پیشرفتتان را می‌گیرد. این نوع افراطی با ترس از اشتباه، نارضایتی همیشگی و استرس همراه است. شناخت این ویژگی مهم است، چون می‌تواند به شما کمک کند تا زندگی آرام‌تر و شادتری داشته باشید.
برای اینکه ببینید کمال‌گرایی افراطی دارید یا نه، به این سوالات فکر کنید:
آیا ترس از اشتباه مانع شروع کارهایم می‌شود؟
آیا همیشه از خودم انتظار بهترین بودن را دارم؟
آیا بعد از موفقیت هم راضی نمی‌شوم؟
اگر جوابتان به بیشتر این سوالات “بله” است، شاید وقتش باشد که کمی روی این موضوع کار کنید.
۹ نشانه که نشان می‌دهد کمال‌گرایی افراطی دارید
کمال‌گرایی افراطی نشانه‌هایی دارد که اگر آن‌ها را در خودتان ببینید، می‌توانید به موقع جلوی تأثیرات منفی‌اش را بگیرید. در ادامه، این ۹ نشانه را توضیح می‌دهیم:
اولین نشانه، ترس شدید از اشتباه کردن است. تا به حال پیش آمده که بخواهید کاری را شروع کنید، اما از ترس اینکه نکند خراب شود، دست نگه دارید؟ این ترس می‌تواند شما را از امتحان کردن چیزهای جدید بازدارد و فرصت‌های زیادی را از دستتان بگیرد.
دومین نشانه، تعیین اهدافی است که به‌سختی می‌توان به آن‌ها رسید. مثلاً، آیا فکر می‌کنید باید همیشه بهترین باشید و هیچ‌کس نباید از شما جلو بزند؟ این انتظارات بزرگ، به جای انگیزه دادن، شما را خسته و ناامید می‌کند.
سومین مورد، سرزنش کردن مدام خودتان است. اگر کوچک‌ترین خطایی می‌کنید، آیا خودتان را به باد انتقاد می‌گیرید و فکر می‌کنید به اندازه کافی خوب نیستید؟ این رفتار می‌تواند اعتماد به نفستان را کم کند و باعث شود نقاط قوت خودتان را نبینید.
چهارم، به تعویق انداختن کارها به خاطر ترس از ناکامل بودن است. مثلاً، آیا پیش آمده که پروژه‌ای را عقب بیندازید، چون می‌خواهید همه‌چیز بی‌نقص باشد؟ این عادت می‌تواند استرس شما را بیشتر کند و زمانتان را هدر دهد.
پنجم، گیر کردن روی جزئیات کوچک است. آیا ساعت‌ها به چیزهای کم اهمیت فکر می‌کنید و نمی‌توانید ذهنتان را آزاد کنید؟ این عادت انرژی زیادی از شما می‌گیرد و مانع تمرکز روی کارهای بزرگ‌تر می‌شود.
ششمین نشانه، سخت‌گیری با دیگران است. آیا از دوستان یا خانواده‌تان انتظار دارید مثل خودتان بی‌نقص عمل کنند؟ این رفتار ممکن است باعث شود دیگران از شما فاصله بگیرند و روابطتان آسیب ببیند.
هفتم، احساس نارضایتی حتی بعد از موفقیت است. وقتی به هدفی می‌رسید، باز هم فکر می‌کنید که می‌توانستید بهتر باشید؟ این حس باعث می‌شود هیچ‌وقت از تلاش‌هایتان لذت نبرید.
هشتم، دیدن دنیا به صورت کامل یا ناکامل است. آیا فکر می‌کنید یا باید همه‌چیز عالی باشد یا هیچ ارزشی ندارد؟ این طرز فکر، انعطاف‌پذیری را از شما می‌گیرد و تصمیم‌گیری را سخت می‌کند.
آخرین نشانه، از دست دادن لذت زندگی است. آن‌قدر درگیر بی‌نقص بودن هستید که نمی‌توانید از لحظه‌های ساده لذت ببرید؟ این حالت زندگی را به یک رقابت بی‌پایان تبدیل می‌کند و آرامشتان را می‌رباید.
حتی افراد بزرگ هم با کمال‌گرایی دست و پنجه نرم کرده‌اند. لئوناردو دا وینچی، نقاش معروف، گاهی آن‌قدر درگیر جزئیات نقاشی‌هایش می‌شد که کارهایش را ناتمام می‌گذاشت. اما او یاد گرفت که با پذیرش نواقصش، شاهکارهایی مثل مونالیزا را خلق کند. شما هم می‌توانید مثل او، با کنار گذاشتن فشار بی‌نقص بودن، بهترین خودتان را نشان دهید.
راهکارهای ساده برای مدیریت کمال‌گرایی افراطی
این راهکارها به شما کمک می‌کنند تا فشار را کم کنید و زندگی متعادل‌تری داشته باشید:
۱. پذیرفتن این است که هیچ‌کس بی‌نقص نیست. همه ما اشتباه می‌کنیم و این کاملاً طبیعی است. به جای اینکه خودتان را سرزنش کنید، سعی کنید از خطاهایتان چیزی یاد بگیرید و با خودتان مهربان باشید. این کار استرس را کم می‌کند و به شما آرامش می‌دهد.
۲. تعیین اهدافی است که بتوانید به آن‌ها برسید. به جای اینکه بخواهید در همه‌چیز بهترین باشید، هدف‌هایی انتخاب کنید که با توانایی‌هایتان جور دربیاید. این کار حس موفقیت را به شما می‌دهد و انگیزه‌تان را بیشتر می‌کند.
۳. تمرین مهربانی با خودتان است. اگر دوستتان اشتباه کند، به او چه می‌گویید؟ همان کلمات آرامش‌بخش را به خودتان هم بگویید. این رفتار باعث می‌شود خودتان را بیشتر دوست داشته باشید و کمتر سرزنش کنید.
۴. به جای تمرکز فقط روی نتیجه، از مسیر هم لذت ببرید. مثلاً، اگر در حال یادگیری چیزی هستید، به جای اینکه فقط به نمره یا موفقیت نهایی فکر کنید، از تجربه‌ای که به دست می‌آورید خوشحال باشید. این دیدگاه زندگی را شیرین‌تر می‌کند.
۵. اگر احساس می‌کنید کمال‌گرایی زندگی‌تان را خیلی سخت کرده، از یک نفر که تجربه دارد کمک بگیرید. صحبت کردن با یک مشاور می‌تواند به شما راه‌های جدیدی برای بهتر شدن نشان دهد.
نتیجه‌گیری
کمال‌گرایی افراطی می‌تواند با نشانه‌هایی مثل ترس از اشتباه، سرزنش خود و گیر کردن روی جزئیات، زندگی شما را تحت فشار بگذارد. اما خبر خوب این است که با چند تغییر ساده، مثل پذیرفتن اشتباهات و تعیین هدف‌های واقعی، می‌توانید این عادت را مدیریت کنید. زندگی قرار نیست همیشه بی‌نقص باشد؛ قرار است از آن لذت ببریم. پس از همین امروز شروع کنید و به خودتان اجازه دهید که کمی آرام‌تر و شادتر باشید.
معرفی کتاب‌هایی برای مطالعه بیشتر:
کمال‌گرایی نوشته تال بن شاهار
موهبت کامل نبودن نوشته برنه براون
منابع: