هر کسی که پریود را تجربه کرده میداند که همیشه سر وقت شروع نمیشود. گاهی دیر میشود، گاهی بیش از حد طول میکشد و گاهی هم زودتر از موعد شروع میشود! اگرچه نوسانات جزئی در چرخه قاعدگی کاملا طبیعی است، اما احتمالاً هنوز هم میپرسید: چرا پریودم زودتر شروع شد؟
قبل از پاسخ به این سؤال، بیایید در مورد معنای «پریود زودرس» صحبت کنیم. اگر پریود شما معمولاً هر ۲۸ روز یکبار است، اما این ماه در روز ۲۴ام شروع شده است، از نظر متخصصان زنان و زایمان، این پریود واقعا خیلی زود نیست. ما میدانیم که اکثر افراد در روزهای بین چرخههای خود تغییراتی دارند، بنابراین غیرمنتظره نیست که کسی پریودهای دقیقا ۲۸ روزه نداشته باشد، اما چه زمانی متخصصان زنان نگران میشوند؟ زمانی که پریود شما زودتر از ۲۱ روز شروع شود.
به خاطر داشته باشید که عوامل زیادی میتوانند باعث تغییر در پریود شما شوند و همه آنها نگرانکننده نیستند. خیلی چیزها میتوانند هر ماه آن را کمی به هم بزنند؛ اگر بیمار بودید، بیشتر ورزش کردید، وزن کم یا اضافه کردید یا داروی جدیدی شروع کردید. چیزهای زیادی وجود دارد که میتواند پریود را تحت تأثیر قرار دهد بدون اینکه لزوما یک مشکل پزشکی باشد.
1. این ماه تغییر بزرگی در زندگیتان ایجاد کردهاید
پریود شما میتواند نسبت به تغییرات روزمرهتان بسیار حساس باشد و این ممکن است باعث شروع زودتر شود. آیا داروی جدیدی مصرف کردهاید که بر جریان قاعدگی تأثیر گذاشته؟ آیا وزن زیادی کم یا اضافه کردهاید؟ شاید رژیم غذاییتان را تغییر دادهاید یا سفر کردهاید؟ به گفته دکتر تانگ، همه این موارد میتوانند پریود را با تأخیر یا جلو انداختن مختل کنند.
داروها و مکملها از در این امر تاثیر بسزایی دارند. دکتر راشل های، متخصص اوروژاینکولوژی در مرکز پزشکی ترمیمی لگن هوستون متودیست، میگوید: برخی داروها مانند آسپرین، ویتامینها یا مکملها میتوانند باعث رقیق شدن خون شوند و در نتیجه پریود را زودتر بیاورند. دکتر تانگ نیز اضافه میکند که اسپیرونولاکتون (داروی فشار خون که برای آکنه هورمونی نیز استفاده میشود) نیز میتواند روی پریود تأثیر بگذارد. همیشه قبل از مصرف هر دارو، ویتامین یا مکملی با پزشک خود مشورت کنید و اگر تغییری در چرخه خود مشاهده کردید، به او اطلاع دهید.
2. یک قرص جلوگیری از بارداری را فراموش کردهاید
یک نکته ویژه برای افرادی که قرص ضدبارداری مصرف میکنند: دکتر کری پیترسون، پزشک و عضو هیئت مشاوره سلامت زنان، میگوید: فراموش کردن حتی یک قرص میتواند چرخه شما را به هم بزند. بنابراین، اگر یک قرص را نخوردهاید یا حتی در زمان نامناسبی مصرف کردهاید، پریودتان زودتر شروع میشود.
دکتر تانگ میگوید که برخی داروها میتوانند با قرص ضدبارداری تداخل داشته یا جذب آن را کاهش دهند. مثلاً داروهای GLP-1، به ویژه تیرزپاتیدها، میتوانند اثر قرص را کم کنند.
3. استرس روی چرخه شما تأثیر گذاشته است
دکتر پیترسون میگوید: استرس میتواند سطح کورتیزول را افزایش دهد، که تصور میشود بر هورمونهای تولیدمثل تأثیر میگذارد و ممکن است چرخه طبیعی شما را مختل کند.
برای بازگشت به برنامه منظمتر، دکتر پیترسون پیشنهاد میکند که ببینید آیا استرس شما ناشی از خستگی، بیخوابی یا اضطراب است یا خیر. «ایجاد تغییرات در سبک زندگی مانند ورزش منظم، خواب بیشتر و مدیتیشن میتواند چرخه شما را به روال عادی بازگرداند.»
4. پریود شما به دلیل بلوغ یا پیشیائسگی نامنظم شده است
دکتر تانگ میگوید در هر دو سر طیف باروری (یعنی تازه اولین پریود را تجربه کردهاید یا نزدیک به یائسگی هستید)، چرخه شما میتواند نامنظم و غیرقابل پیشبینی باشد. ممکن است چند سال طول بکشد تا پس از اولین پریود، هورمونها تنظیم شوند و چرخه منظم شود. از طرفی، اگرچه پیشیائسگی و یائسگی معمولاً با کاهش دفعات پریود و در نهایت قطع آن همراه است، اما نوسانات هورمونی در دوران پیشیائسگی گاهی میتواند باعث پریود زودرس هم بشود.
فقط یک نکته مهم وجود دارد: پیشیائسگی در سنی اتفاق میافتد که شرایطی مانند فیبروم، پولیپ و آدنومیوز ممکن است ایجاد شوند که آنها هم باعث خونریزی میشوند. دکتر تانگ توصیه میکند که این موارد را با پزشک خود بررسی کنید، بهویژه اگر پریودهای زودرس مکرر، خونریزی شدید یا درد دارید.
5. ممکن است باردار باشید
شاید عجیب به نظر برسد، اما خونریزی یا لکهبینی در دوران بارداری، بهویژه در سه ماهه اول، شایع است. ممکن است چند قطره خون در لباس زیر خود ببینید که اصلاً خون پریود نیست.
اگر احتمال بارداری وجود دارد، یک تست بارداری بدهید و برای تأیید نتیجه به پزشک مراجعه کنید.
6. مشکلی در آندومتر شما وجود دارد
دکتر های میگوید خونریزی زودرس میتواند نشانه پولیپهای رحم یا دهانه رحم باشد. اگرچه این پولیپها اغلب خوشخیم هستند، اما ممکن است سرطانی هم باشند، بنابراین اگر بهطور منظم خونریزی نامنظم یا بین پریودها دارید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید. دکتر تانگ اضافه میکند که این میتواند نشانه آدنومیوز نیز باشد. شرایطی که در آن آندومتر به دیواره عضلانی رحم رشد میکند که پزشک میتواند با سونوگرافی تشخیص دهد.
7. مشکلی در دهانه رحم شما وجود دارد
دکتر تانگ میگوید خونریزی غیرطبیعی میتواند نشانه دیسپلازی (رشد سلولهای غیرطبیعی و بالقوه سرطانی در دهانه رحم)، کیستهای سرطانی، پولیپها یا عفونتمانند سوزاک و کلامیدیا باشد، بهویژه اگر پس از رابطه جنسی خونریزی دارید. اگرچه آزمایش پاپ اسمیر معمولا برای بررسی ناهنجاریهای دهانه رحم استفاده میشود، اما بسیاری از پزشکان بهدلیل دستورالعملهای فعلی که انجام آن را هر ۳ تا ۵ سال توصیه میکنند، این آزمایش را سالانه برای همه بیماران انجام نمیدهند. بنابراین مهم است که در مورد خونریزی غیرطبیعی با پزشک خود صحبت کنید.
8. فیبروم رحم دارید
فیبرومهای رحمی تومورهای غیرسرطانی هستند که میتوانند در داخل رحم رشد کنند. این فیبرومها میتوانند باعث پریودهای بسیار سنگین و دردناک شوند. همچنین ممکن است باعث کمردرد، درد شدید پریود، تکرر ادرار و درد در حین رابطه جنسی شوند، بنابراین اگر هر یک از این علائم را دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
درمان قیبروم میتواند شامل مسکنها، قرص ضدبارداری یا مکمل آهن باشد که برای کنترل خونریزی و یا کوچک کردن فیبروم مورد استفاده قرار میگیرد. بسته به شدت آن، ممکن است جراحی برای برداشتن فیبروم نیاز باشد.
9. نوسانات هورمونی دارید
طبق مؤسسه ملی سلامت (NIH)، خونریزی واژینال میتواند نشانه شرایط مختلفی از جمله عدم تعادل هورمونی باشد. اگرچه تشخیص عدم تعادل هورمونی میتواند دشوار باشد، اما مراجعه به پزشک برای معاینه کامل و آزمایشهای خون میتواند به یافتن علت اصلی کمک کند. همچنین ممکن است با شروع پیشیائسگی (که معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی اتفاق میافتد)، به دلیل نوسانات هورمونی و خشکی واژن، خونریزی زودرس را تجربه کنید.
10. مشکل تیروئید یا غده هیپوفیز دارید
پریودهای نامنظم میتوانند نشانه کمکاری تیروئید یا سایر اختلالات غدد درونریز مانند سندرم کوشینگ (که زمانی اتفاق میافتد که بدن کورتیزول بیش از حد تولید میکند) باشند. اگر علاوه بر پریود زودرس، علائم دیگری مانند خستگی، افزایش وزن و ضعف عضلانی دارید، با پزشک خود صحبت کنید و آزمایش خون بدهید تا بررسی شود آیا این موضوع علت مشکل است یا خیر.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
متأسفانه درد پریود عادیسازی شده است، اما دکتر پیترسون میگوید اگر این ناراحتی همراه با پریود زودرس باشد، نباید آن را ساده بگیرید. اگر درد شدید شکم دارید یا خونریزی شما بیشتر یا طولانیتر از حد معمول است، این ممکن است نشانه یک مشکل جدیتر باشد و باید با پزشک خود مشورت کنید.
از طرف دیگر، دکتر های میگوید از آنجا که پریود خیلی زودرس به معنی شروع خونریزی قبل از ۲۱ روز پس از اولین روز پریود قبلی است، اگر به منوراژی (پریودهای طولانی) یا پلی منوره (پریودهای مکرر) مبتلا هستید، باید به متخصص زنان مراجعه کنید. درمان بسته به مشکل متفاوت است، اما بهاحتمال زیاد نیاز به معاینه و احتمالاً سونوگرافی دارد.
دکتر پیترسون میگوید اگر فقط چند بار در سال پریودتان زودتر شروع میشود، جای نگرانی نیست. چرخه خود را برای ۳ تا ۴ ماه دنبال کنید تا ببینید آیا ادامه دارد. اگر با گذشت زمان متوجه شدید که پریود شما همیشه زود است، این میتواند نشانه یک مشکل سلامتی باشد. در این صورت، وقت آن است که با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.