رابطه جنسی قرار است لذتبخش باشد، اما متأسفانه درد قبل، حین یا بعد از رابطه جنسی غیرمعمول نیست. عفونتها، آسیبها، آلرژیها و برخی شرایط خاص میتوانند باعث درد بعد از رابطه جنسی شوند. علائم دیسپارونیا (رابطه جنسی دردناک) بسته به فرد و علت آن میتواند متفاوت باشد.
هر کسی ممکن است درد مرتبط با رابطه جنسی را تجربه کند. درد واژن بعد از رابطه جنسی شایعتر از درد آلت تناسلی مردانه است. برخی افراد ممکن است درد را در عمق واژن، رحم یا لگن احساس کنند. تخمین زده میشود که سه چهارم زنان در مقطعی از زندگی خود با رابطه جنسی دردناک مواجه خواهند شد.
۱۰ دلیل درد بعد از رابطه جنسی
به گفته مجله health ۱۰ دلیل میتوان برای این مشکل برشمرد:
- عفونتهای قارچی واژن و واژینوز باکتریال
- عفونتهای مقاربتی (STIs)
- بیماری التهابی لگن (PID)
- خشکی واژن
- آسیبهای ناحیه تناسلی
- آلرژی و تحریک پوستی
- آلرژی به لاتکس
- اندومتریوز
- اندازه آلت تناسلی مردانه
- رحم رتروورتد (برگشته)
عفونتهای قارچی واژن و واژینوز باکتریال
عفونتهای قارچی واژن و واژینوز باکتریال (BV) میتوانند باعث واژینیت (التهاب واژن) شوند. عفونت ادراری نیز به دلیل التهاب مجرای ادرار میتواند باعث درد حین رابطه جنسی شود. اصطکاک ناشی از رابطه جنسی میتواند در صورت تورم واژن، درد یا احساس سوزش بیشتری ایجاد کند. عفونت قارچی یا عفونت ادراری که آلت تناسلی مردانه را تحت تأثیر قرار دهد نیز میتواند رابطه جنسی را دردناک کند.
درمان عفونت قارچی با داروهای ضدقارچ میتواند علائم را تسکین دهد. عفونتهای ادراری و واژینوز باکتریال معمولاً با آنتیبیوتیک درمان میشوند و درد مرتبط با آنها باید برطرف شود. برای پیشگیری از عفونتهای ادراری، بعد از رابطه جنسی ادرار کنید، آب بنوشید و از حمام کردن یا استفاده از محصولات معطر در ناحیه تناسلی خودداری کنید.
عفونتهای مقاربتی (STIs)
عفونتهای مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک و تریکوموناس باعث التهاب واژن میشوند که میتواند رابطه جنسی را دردناک یا همراه با سوزش کند. این عفونتها همچنین میتوانند باعث ترشحات غیرطبیعی یا سوزش دردناک حین ادرار شوند.
هرپس تناسلی نیز در صورت فعال بودن عفونت میتواند رابطه جنسی را دردناک کند. اگر کلامیدیا، سوزاک یا تریکوموناس دارید، پزشک آنتیبیوتیک تجویز خواهد کرد. هرپس درمان قطعی ندارد، اما داروها میتوانند خطر انتقال و شیوع دردناک آن را کاهش دهند. استفاده از روشهای محافظتی مانند کاندوم حین رابطه جنسی نیز به کاهش خطر عفونتهای مقاربتی کمک میکند.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن (PID) عفونت اندامهای فوقانی دستگاه تناسلی زنان است که معمولاً توسط سوزاک یا کلامیدیا ایجاد میشود، اما ممکن است توسط انواع دیگر باکتریها نیز ایجاد شود. در بیشتر موارد، علت دقیق عفونت مشخص نمیشود.
علائم PID میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آبسه (توده چرکی عفونی)
- خونریزی حین رابطه جنسی یا بین دورههای قاعدگی
- درد عمیق لگن حین رابطه جنسی
- تب
- عفونتها
- درد زیر شکم یا لگن (شایعترین علامت)
- درد حین ادرار
در صورت مشکوک بودن به PID، هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. آنتیبیوتیکها میتوانند PID را درمان کنند، اما آسیب ناشی از عفونت، مانند زخم یا آسیب به لولههای فالوپ، ممکن است دائمی باشد.
خشکی واژن
اصطکاک ناشی از رابطه جنسی میتواند در صورت عدم وجود روانکننده کافی یا رابطه جنسی قبل از تحریک، باعث درد واژن شود. تغییرات هورمونی پس از بارداری، در دوران شیردهی و یائسگی میتواند میزان استروژن بدن را کاهش دهد. سطح پایین استروژن ممکن است منجر به خشکی واژن شود که رابطه جنسی را دردناک میکند.
پزشک ممکن است استفاده از استروژن واژینال، مرطوبکنندهها یا روانکنندهها را برای مقابله با خشکی مرتبط با هورمون پیشنهاد کند. همچنین میتوانید از روانکنندهها و معاشقه بیشتر برای افزایش تحریک استفاده کنید.
آسیبهای ناحیه تناسلی
هرگونه آسیب به ناحیه تناسلی میتواند باعث رابطه جنسی دردناک شود. پارگی حین زایمان یا اپیزیوتومی (برش بین واژن و مقعد) میتواند باعث درد حین رابطه جنسی شود، بهویژه اگر هنوز در حال بهبودی باشید. بهتر است تا بهبودی کامل آسیبها از رابطه جنسی خودداری کنید تا از تحریک و درد جلوگیری شود. برخی شواهد نشان میدهند که ماساژ پرینه یا استفاده از ژل لیدوکائین روی بافتهای اسکار حساس میتواند درد باقیمانده را درمان کند. قبل از استفاده از هرگونه درمان موضعی، با پزشک مشورت کنید.
آلرژی و تحریک پوستی
محصولات معطر واژینال، اسپرمکشها و کاندومهای لاتکس میتوانند باعث تحریک پوستی شوند که رابطه جنسی را دردناک میکند، بهویژه اگر به آنها حساسیت داشته باشید. برخی محصولات مانند نونوکسینول-۹، که در اسپرمکشها استفاده میشود، میتوانند هم واژن و هم آلت تناسلی مردانه را تحریک کنند.
پزشکان استفاده از پاککنندههای معطر یا دوش واژینال برای تمیز کردن داخل واژن را توصیه نمیکنند. واژن بهطور طبیعی خود را تمیز میکند. این محصولات میتوانند پوست حساس واژن را تحریک کرده و خطر عفونت را افزایش دهند.
آلرژی به لاتکس
آلرژی به کاندومهای لاتکس میتواند باعث خارش، سوزش و دردی شود که حین رابطه جنسی تشدید میشود. میتوانید از کاندومهای پلیاورتان یا کاندومهای طبیعی ساختهشده از غشای روده بره استفاده کنید تا از درد ناشی از آلرژی به لاتکس جلوگیری کنید. کاندومهای پوست بره در برابر عفونتهای مقاربتی محافظت نمیکنند.
برخی افراد نیز به مایع منی حساسیت دارند، اما این مورد نادر است. حساسیت به پلاسمای منی انسان (HSP) میتواند باعث التهاب واژن و درد در واکنش به پروتئینهای اسپرم شود. برای جلوگیری از واکنش آلرژیک، از کاندوم یا روشهای محافظتی دیگر استفاده کنید.
اندومتریوز
اندومتریوز میتواند باعث درد عمیق و تیز در داخل واژن یا لگن حین یا بعد از رابطه جنسی شود. این بیماری باعث رشد بافتی مشابه پوشش رحم در خارج از رحم میشود. این رشد بافتی میتواند باعث التهاب روی یا اطراف تخمدانها، دهانه رحم، لولههای فالوپ و مثانه شود.
سایر علائم اندومتریوز شامل موارد زیر است:
- مشکلات گوارشی
- ناباروری
- خونریزی نامنظم
- دردهای قاعدگی شدید
- اختلال عملکرد کف لگن
اندومتریوز درمان قطعی ندارد، اما درمان میتواند علائم را مدیریت کند. جراحی لاپاراسکوپی میتواند رشد بافتی را برداشته و درد را کاهش دهد، اما این روش درمانی قطعی نیست و رشد بافتی ممکن است بازگردد. قرصهای جلوگیری از بارداری هورمونی و دستگاههای داخل رحمی (IUD) میتوانند از رشد ضایعات جلوگیری کرده و درد را کاهش دهند. داروهای بدون نسخه مانند آلیو (ناپروکسن) یا ادویل و موترین (ایبوپروفن) میتوانند درد خفیف را کاهش دهند.
اندازه آلت تناسلی مردانه
اگر سایز آلت تناسلی مردانه بزرگ باشد، ممکن است حین و بعد از رابطه جنسی درد و ناراحتی احساس کنید. استفاده از روانکننده و آهسته پیش رفتن میتواند از درد جلوگیری کند. ارتباط برقرار کردن با شریک جنسیتان درباره آنچه احساس خوبی ایجاد میکند و آنچه نمیکند نیز میتواند به شما کمک کند تا از رابطه جنسی دردناک جلوگیری کنید.
داشتن آلت تناسلی بسیار خمیده نیز میتواند رابطه جنسی را دردناک کند. خمیدگی آلت معمولاً به دلیل بیماری پیرونی است، که در آن بافت اسکار باعث خم شدن آلت میشود. درمان میتواند شامل تزریق برای از بین بردن بافت اسکار و کاهش خمیدگی باشد. موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
رحم رتروورتد (برگشته)
داشتن رحم رتروورتد، یا رحمی که به جای جلو به سمت عقب متمایل است، میتواند باعث درد حین رابطه جنسی شود. در این حالت، دهانه رحم به کانال واژن نزدیکتر است، که باعث میشود حین رابطه جنسی تحریک شود.
داشتن رحم برگشته به این معنی نیست که رابطه جنسی باید دردناک باشد. ارتباط با شریک جنسیتان میتواند به شما کمک کند تا آنچه احساس خوبی ایجاد میکند را پیدا کنید. روی موقعیتهایی تمرکز کنید که اجازه نفوذ سطحی را میدهند و از نفوذ عمیق خودداری کنید تا درد کاهش یابد.
جمعبندی
درد حین و بعد از رابطه جنسی غیرمعمول نیست. در صورت مشاهده علائم عفونت یا تداوم درد در طولانیمدت، به پزشک مراجعه کنید. رابطه جنسی دردناک میتواند بر سلامت روان شما تأثیر منفی بگذارد و باعث کاهش اعتماد به نفس شود. اگر دچار اضطراب یا افزایش آگاهی نسبت به درد شدهاید، به پزشک اطلاع دهید.
رابطه جنسی نباید دردناک باشد و هرگز نباید مجبور به تحمل رابطه جنسی دردناک شوید. اگر رابطه جنسی همیشه دردناک است یا برای جلوگیری از درد از رابطه جنسی خودداری میکنید، به پزشک مراجعه کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا علت درد را تشخیص داده و درمان مناسب را پیدا کنند. رابطه جنسی دردناک مکرر میتواند به مرور زمان بر سلامت روان و روابط شما تأثیر بگذارد. یک درمانگر جنسی میتواند به شما و شریکتان کمک کند تا بر چالشهایی که مانع صمیمیت میشوند، غلبه کنید.